Zastanawialiście się kiedyś, w jaki sposób zaczęto odmierzać czas? Ludzie na przestrzeni wieków poznali wiele wskazówek, które pomagały im interpretować upływający czas. Dostrzeżenie następujących po sobie dnia i nocy, zjawisk przyrody, pór wyznaczających prace rolne czy okresu panowania władcy pomogło niejako nadać struktury mijającym dniom. Starożytni dostrzegli panujące zmiany dobowe, co dało początek kalendarzowi księżycowo-słonecznemu. Dodatkowym aspektem, wyznaczającym upływający czas były zmiany w przyrodzie, czyli wylewy Nilu, które warunkowały uprawę roślin – w ten sposób Egipcjanie dołączyli kalendarz agrarny. Cykle dzienne to zjawisko, którego nie da się przegapić, a prekursorski kalendarz księżycowy czy słoneczny pozwalał na liczenie tych zjawisk. Kalendarz księżycowy bazuje na zmianie faz Księżyca, natomiast kalendarz słoneczny opiera się na zmianach pór roku wynikających ze zmiany ustawienia Ziemi względem Słońca – to właśnie tę formę kalendarza obecnie wykorzystujemy. Przemijanie kolejnych tygodni można było dostrzec poprzez odbywające się jarmarki (starożytny Rzym) czy dzień wolny od pracy (judaizm). Miesiące ustalono za pomocą zbiorów dni mijających między dwiema pełniami lub dwoma nowiami Księżyca. Wyznaczenie jednego roku to z kolei efekt cyklu, w którym Ziemia obiega Słońce. Wszystkie obliczenia i obserwacje pozwoliły na podzielnie roku na 12 miesięcy – tak skonstruowany kalendarz posiadali już Babilończycy ok. XII wieku p.n.e. Najpowszechniej wykorzystywany kalendarz to ten skonstruowany przez papieża Grzegorza VIII, który zreformował mniej precyzyjny kalendarz juliański w XVI wieku. Reforma oparta na doprecyzowaniu przebiegu lat przestępnych i równonocy wiosennej, tak by jej rzeczywisty czas współgrał z tym kalendarzowym, okazały się na tyle skuteczne, że kalendarz gregoriański funkcjonuje nieprzerwanie od 1582 roku. Oparty jest na długości roku zwrotnikowego.
A skąd wzięły się nazwy miesięcy i dni w Polsce? Nazewnictwo miesięcy odnosi się tu do tradycji słowiańskiej, praw natury, a zarazem cykliczności zjawisk w przyrodzie. I tak kwiecień wiąże się z kwitnącą przyrodą, a sierpień z sierpem i pracą rolniczą. Wyjątkiem jest marzec i maj – nazwy te odnoszą się do nazewnictwa rzymskiego. W przypadku dni tygodnia jest jeszcze prościej. Są to po prostu nazwy związane z liczeniem kolejnych dni: poniedziałek, bo „po niedzieli”; wtorek, bo „wtóry” po niedzieli czy środa, w znaczeniu „środek”. Wyjątkiem jest niedziela i sobota. Słowo „niedziela” oznacza: „nie działać” („nie pracować”), z kolei sobota wywodzi się od judaistycznego szabatu.
W poniższym filmie macie przedstawioną historię kalendarza:
https://www.youtube.com/watch?v=1CTdyha3LcU
Jak zrobić własny kalendarz?
Kalendarze prócz tego, że przypominają o ważnych datach na co dzień, to też wizualnie dekorują nasze domy, mieszkania czy biura i są ciekawą pamiątką. To takie miejsce na wspomnienia z całego zeszłego roku, z wakacji czy po różnych uroczystościach. Dzięki możliwości wpisywania tekstów, dzięki fotografiom i szablonom, z których może korzystać każdy, dostosowujemy kalendarz do swoich pomysłów.
Najpopularniejsze typy to:
- Kalendarz ścienny – tradycyjny kalendarz wiszący w różnych kształtach i rozmiarach.
- Kalendarz biurkowy – nieduży kalendarz stojący do umieszczenia na biurku w domu albo w pracy.
- Kalendarz książkowy – najczęściej ma on formę terminarza przystosowanego do zapisywania notatek
Obecnie ludzie często decydują się na fotokalendarze, ale można także własnoręcznie wykonać inne, np.: kalendarz z własnymi rysunkami/grafikami, kalendarz w formie zegara, ścienny planner wykonany przy użyciu farby tablicowej magnetycznej, kalendarz jednostronicowy w ramce, kalendarz na sznurku, kalendarz na tablicy korkowej, kalendarz na stelażu metalowym.
W filmie macie przykładowy kalendarz jaki możecie wykonać samodzielnie: